Türkiye'nin çekirdeksiz kuru üzüm, kuru kayısı ve kuru incir ihracatında 2024/25 sezonunda büyük bir başarıya imza atıldı. İhracat, yüzde 9'luk artışla 924 milyon dolardan 1 milyar 5 milyon dolara yükselerek rekor kırdı. Bu başarıda, özellikle çekirdeksiz kuru üzüm ve kuru incirdeki artışlar etkili oldu. Kuru üzüm ihracatı yüzde 10 artarak 396 milyon dolara, kuru incir ihracatı ise yüzde 28 artarak 292 milyon dolara ulaştı. Kuru kayısı ihracatı ise bir önceki sezonun yüzde 6 gerisinde kalarak 317 milyon dolar olarak gerçekleşti.
İhracatta Miktar Bazında Düşüş
İhracat döviz bazında artış gösterse de, miktar bazında yüzde 16'lık bir düşüş yaşandı. 2023/24 sezonunda 269 bin ton kuru meyve ihraç edilirken, 2024/25 sezonunda bu rakam 226 bin ton olarak gerçekleşti. Bu durum, kuraklık ve iklim değişikliklerinin üretim üzerindeki etkilerini gözler önüne seriyor.
Türkiye Dünya Kuru Meyve Ambarı
Ege İhracatçı Birlikleri Sürdürülebilirlik ve Organik Ürünler Koordinatörü ve Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Mehmet Ali Işık, Türkiye'nin dünya kuru meyve ambarı olduğunu vurgulayarak, Türk üreticilerinin büyük emeklerle ürettikleri kuru meyveleri, ihracatçıların dünyanın dört bir yanına ulaştırarak katma değere dönüştürdüğünü belirtti. Işık, Dünya Sağlık Örgütü'nün sağlıklı ürünler kategorisinde yer alan bu ürünlerin hem ihraç pazarlarında hem de Türkiye'de tüketiminin artması için çalıştıklarını ifade etti.
Mehmet Ali Işık şunları söyledi:
Sağlıklı nesiller için sağlıklı kuru meyvelerimizin tüketiminin artması için var gücümüzle çalışıyoruz. Üreticilerimiz kaliteli ve gıda güvenliği sağlanmış kuru meyveleri üretirken bizler Fuarlar, URGE Projeleri ve TURQUALITY Projeleri, ticaret heyetleri ve alım heyetleriyle kuru meyvelerimizi pazarlıyoruz. 7’den 70’e her nesil kuru meyvelerimizi gönül rahatlığıyla tüketebilir.
En Çok Talep Eden Ülkeler
Türkiye'den en çok çekirdeksiz kuru üzüm ithal eden ülke İngiltere (117 milyon dolar) olurken, Hollanda (48,5 milyon dolar) ikinci sırada yer aldı. Almanya (38,4 milyon dolar) üçüncü sırayı alırken, İtalya ve Fransa da önemli alıcılar arasında yer aldı.
Kuru kayısı ve kuru incir ihracatında ise ABD lider konumda bulunuyor. ABD'ye kuru kayısı ihracatı 56,4 milyon dolara, kuru incir ihracatı ise 64 milyon dolara ulaştı. Fransa ve Almanya da kuru kayısı ve kuru incirde önemli pazarlar olarak öne çıkıyor.
Soğuk Hava ve Don Olaylarının Etkisi
Mart ve Nisan aylarında yaşanan soğuk hava ve don olayları, özellikle kayısı ve üzüm bölgelerinde önemli kayıplara neden oldu. Başkan Işık, devletin bu konuda üreticilere destek vermesini beklediklerini dile getirdi.
Sonuç
Türkiye'nin kuru meyve ihracatındaki bu başarı, ülkenin tarım potansiyelini ve ihracat gücünü bir kez daha kanıtladı. Ancak, iklim değişiklikleri ve üretimdeki dalgalanmalar göz önünde bulundurularak, sürdürülebilir üretim ve ihracat stratejileri geliştirilmesi büyük önem taşıyor. Üreticilere yönelik desteklerin artırılması, ürün çeşitliliğinin sağlanması ve yeni pazarlara açılma çabaları, Türkiye'nin kuru meyve ihracatındaki başarısının devamlılığı için kritik rol oynayacaktır. Bu sektörde faaliyet gösteren tüm paydaşların işbirliği içinde çalışarak, Türkiye'nin dünya kuru meyve pazarındaki liderliğini sürdürmesi hedeflenmelidir.
