Türkiye ekonomisi için kritik bir gösterge olan cari açık, Mart ayında beklentileri aşarak dikkatleri üzerine çekti. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından açıklanan son verilere göre, Mart ayında cari işlemler hesabı 4 milyar 87 milyon dolar açık verdi. Bu durum, ekonomistler ve yatırımcılar arasında endişe yaratırken, gelecekteki ekonomik politikaların nasıl şekilleneceği merak konusu oldu.

Cari Açığın Detayları

TCMB'nin açıkladığı verilere göre, altın ve enerji hariç tutulduğunda cari işlemler hesabında 1 milyar 471 milyon dolarlık bir fazla oluştu. Ancak bu durum, genel cari açığın yüksekliğini gölgeleyemedi. Ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığı ise Mart ayında 4 milyar 840 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Yıllıklandırılmış verilere bakıldığında, Mart ayında cari açık yaklaşık 12,6 milyar dolar seviyesinde bulunuyor. Ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret dengesi ise 58,1 milyar dolar açık verdi. Hizmetler dengesi ve ikincil gelir dengesi sırasıyla 61,8 milyar dolar ve 398 milyon dolar fazla verirken, birincil gelir dengesinde ise 16,7 milyar dolarlık bir açık oluştu.

Hizmetler dengesi kaynaklı net girişler Mart ayında 2 milyar 672 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bu kalem altında taşımacılık hizmetleri ve seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler sırasıyla 1 milyar 343 milyon dolar ve 2 milyar 177 milyon dolar oldu.

Yatırımlar ve Finansman

Mart ayında doğrudan yatırımlar kaynaklı 338 milyon dolarlık bir giriş yaşanırken, portföy yatırımlarından 3 milyar 551 milyon dolarlık net bir çıkış oldu. Bu durum, yatırımcıların Türkiye ekonomisine olan güveninin azaldığı şeklinde yorumlanabilir.

Yıllıklandırılmış cari açığın finansmanına bakıldığında, net doğrudan yatırımlar 5,5 milyar dolar, net portföy yatırımları 13,2 milyar dolar, krediler 37,9 milyar dolar ve ticari krediler 1,7 milyar dolar katkı sağladı. Ancak net efektif ve mevduatlar 21,4 milyar dolar negatif yönlü bir etki yarattı.

Merkez Bankası döviz cinsinden net rezerv artışı ise 11,7 milyar dolar olarak gerçekleşti. Doğrudan yatırımlar kaynaklı net girişler 338 milyon dolar olurken, portföy yatırımlarında 3 milyar 551 milyon dolarlık net bir çıkış yaşandı.

Gayrimenkul yatırımları incelendiğinde, yurt içi yerleşiklerin yurt dışında 227 milyon dolar gayrimenkul alımı yaptığı, yurt dışı yerleşiklerin ise Türkiye'de 149 milyon dolar net gayrimenkul alımı yaptığı görüldü.

Cari Açık Neden Önemli?

• Ekonomik İstikrar: Cari açık, bir ülkenin dış dünyaya olan borcunu gösterir. Yüksek cari açık, ekonomik istikrarsızlığa yol açabilir.
• Döviz Kuru: Cari açık arttıkça, ülkenin para birimi değer kaybedebilir. Bu durum, ithalatı pahalılaştırır ve enflasyonu artırabilir.
• Yatırımcı Güveni: Yüksek cari açık, yatırımcıların ülkeye olan güvenini azaltabilir. Bu da yabancı yatırım girişlerini olumsuz etkileyebilir.

Mart ayında açıklanan cari açık rakamları, Türkiye ekonomisinin kırılganlığını bir kez daha gözler önüne serdi. Yüksek cari açık, döviz kuru üzerinde baskı yaratırken, enflasyonla mücadeleyi de zorlaştırıyor. Uzmanlar, cari açığın sürdürülebilir seviyelere çekilmesi için yapısal reformların ve ihracata yönelik politikaların hayata geçirilmesi gerektiğini vurguluyor. Aksi takdirde, Türkiye ekonomisi önümüzdeki dönemde daha da zorlu bir süreçle karşı karşıya kalabilir.