Türkiye'de ilk geliştirilen 'mobil uydu' (pocketqub A) yakında uzaya fırlatılıyor. Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Mühendislik Fakültesi öğrencileri tarafından hazırlanan Grizu-263A isimli minik uydu, 14 Ocak 2021'de SpaceX'in Falcon 9 roketi ile alçak yörüngeye gönderilecek.
Uzay araştırmalarında uygun maliyetli uydu tasarımları son yıllarda büyük ilgi gördü. Bu alanda en çok kullanılan CubeSat standardı, NASA gibi dev uzay ajanslarından lise öğrencilerine kadar hemen her ölçekte bilimsel araştırma kurumlarının uzaya kolayca ulaşmasını sağlamıştır. Örneğin ülkemizde İTÜ, 3 farklı CubeSat projesini uzaya başarıyla taşıdı. NASA gibi dev uzay ajansları ise CubeSat standardı ile düşük maliyetli derin uzay araştırmaları yapmaktadır.
2010'ların başında ortaya çıkan PocketQube standardı, CubeSat'ı bir adım öteye taşıyor. PocketQube uyduları 5x5x5 cm gibi çok küçük bir boyuta sahip olsalar da etkileyici becerilere sahiptirler. Tasarım ekibinin isteklerine göre yerleştirilen sensörler ile farklı alanlarda küçük ölçekli araştırmalar yapılabilir. Ayrıca sadece 250 gram ağırlığından dolayı sadece birkaç bin dolarlık bir maliyetle uzaya fırlatılabiliyor. PocketQube standardında, uydular şu anda birçok farklı üniversitede ve küçük araştırma gruplarında geliştirilmektedir. Ancak şimdiye kadar sadece 10 PocketQube uydusu yörüngeye gönderildi. Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi öğrencileri, Grizu-263A uydusu ile bu alanda ilk 20'ye girerek önemli bir başarı elde etmiş olacaklar. Etaplarını tamamladığımız Grizu-263A uydumuz fırlatma firmasına teslim edildi. Dursun, "Cep uydumuz uzay çalışmaları için çok önemli bir teknoloji yeniliği taşıyor. 250 gramlık uydu üzerinde üretilen tüm alt sistemleri test etmeyi ve başarılı olursa ileride yurt dışına yüksek katma değerli teknoloji ihraç etmeyi hedefliyoruz. Grizu-263A yerleşiktir. 4 alt sistemden oluşur:bilgisayar (OBC), elektrik gücü (EPS), iletişim (COMM) ve pasif manyetik stabilizasyon (PMAC). Ekibimizin öncelikli hedefi, böylesine küçük bir uydu ile uzay ve dünya arasında sağlıklı iletişim sağlamaktır. Sistemin bir testini gerçekleştirin, uzayda yörüngede sağlıklı bir şekilde uydu üzerinden manyetik alt sistemi korumak için pasif yetenek sağlayın. "Siz
Dur, birçok tarihi görevi başardı, Türkiye uzaya gönderecek, uydunun bu roket ülkelerinin ilk mobil uydusunu kendileri için Grizu-263a'ya gitmeleri için tarihi bir an olacağının altını çizerek," dedi:" Uzayda en büyük maliyeti oluşturan fırlatma aşaması, Asmanın en büyük faktörü olan ağırlık durumu, önümüzdeki yıllarda birlikte çalıştığımız uydu standartlarının önemini artıracaktır. 250 gram ağırlığındaki bir uydu ile birçok farklı görevi yerine getirmemiz mümkün olacak. Böylelikle fırlatma maliyetleri çok düşük olacak ve uzay yarışında önemli bir nokta olan alçak dünya yörüngesi için yapılan çalışmalarda ülkemiz önemli bir noktaya gelecektir. Milli Teknoloji Hamlesi bilinci ile ülkemizin hem bu kadar küçük uydularda hem de alçak yörüngede söz sahibi olması için var gücümüzle çalışmaya devam edeceğiz. Adlarını uzaya göndereceğimiz 3 Mart 1992'de Kozlu'da meydana gelen grizu patlamasında hayatını kaybeden 263 madenciyi de anıyorum. 'Karanlık madenlerden uzayın sonsuz derinliklerine uzanan bir Zonguldak hikayesi' diyerek çıktığımız bu yolda önce takım arkadaşlarıma daha sonra bize inanan herkese teşekkür ediyorum.