Türkiye'de son zamanlarda artan gıda zehirlenmesi vakaları, vatandaşların sağlığını tehdit etmenin yanı sıra, dışarıda yemek yeme konusundaki güveni de derinden sarsıyor. Özellikle Kocaeli'nin Körfez ilçesinde yaşanan ve yüzlerce insanın etkilendiği tavuk döner zehirlenmesi olayı, bu konudaki endişeleri daha da artırdı. Peki, bu tür durumlarda hem tüketici olarak sizin haklarınız neler, hem de işletmelerin sorumlulukları nelerdir? İşte tüm detaylar…

Gıda Zehirlenmeleri Neden Artıyor?

Gıda zehirlenmelerindeki artışın birçok nedeni bulunuyor. Bunların başında, artan enflasyon ve hayat pahalılığı geliyor. Birçok işletme, maliyetleri düşürmek amacıyla son kullanma tarihi yaklaşmış veya uygun koşullarda saklanmamış ürünleri indirimli olarak satışa sunabiliyor. Bu durum, özellikle düşük gelirli vatandaşlar için büyük bir risk oluşturuyor. Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre, 2024 yılında Türkiye genelinde 9 binin üzerinde gıda zehirlenmesi vakası tespit edildi. Bu rakam, bir önceki yıla göre %17'lik bir artış anlamına geliyor.

• Uygunsuz Saklama Koşulları: Gıdaların doğru sıcaklıkta ve hijyenik ortamlarda saklanmaması.
• Son Kullanma Tarihi Geçmiş Ürünler: Tarihi geçmiş ürünlerin kullanılması veya satılması.
• Hijyen Eksikliği: İşletmelerde yeterli hijyen kurallarına uyulmaması.
• Denetim Eksikliği: Gıda denetimlerinin yetersizliği veya sık yapılmaması.

Zehirlenirseniz Haklarınız Neler?

Eğer yediğiniz bir yemekten dolayı zehirlenirseniz, hem tüketici olarak hem de işletme tarafı olarak bazı haklara sahipsiniz. Öncelikle, sağlığınızı koruma altına almak için derhal bir sağlık kuruluşuna başvurmanız gerekiyor. Daha sonra, yaşadığınız bu olayın hukuki boyutunu değerlendirebilirsiniz.

Tüketici olarak haklarınız:

• Tazminat Hakkı: Zehirlenme nedeniyle oluşan maddi ve manevi zararlarınızın tazminini talep edebilirsiniz.
• Şikayet Hakkı: İşletmeyi ilgili kurumlara (Belediye, Tarım ve Orman Müdürlüğü vb.) şikayet edebilirsiniz.
• Dava Hakkı: İşletme hakkında taksirle yaralama veya taksirle ölüme sebebiyet verme suçundan dava açabilirsiniz.

Vatandaşın zehirlendiğini ispat etmesi durumunda, işletme sahipleri taksirle yaralama ve hatta taksirle ölüme sebebiyet verme suçundan yargılanabilir. Bu tür davalarda, bilirkişi raporları ve laboratuvar analizleri büyük önem taşır. İşletmenin kusurlu bulunması halinde, ciddi hapis cezaları ve para cezaları söz konusu olabilir.

Gıda Zehirlenmelerine Karşı Ne Yapmalı?

Gıda zehirlenmelerine karşı bireysel olarak alınabilecek önlemlerin yanı sıra, devletin ve işletmelerin de sorumlulukları bulunmaktadır. İşte yapılması gerekenler:

• Bireysel Önlemler:
  • Güvenilir ve hijyenik işletmeleri tercih edin.
  • Son kullanma tarihlerini kontrol edin.
  • Şüpheli gördüğünüz ürünleri tüketmeyin.
  • Gıda zehirlenmesi belirtileri gösterdiğinizde derhal doktora başvurun.
• Devletin Sorumlulukları:
  • Gıda denetimlerini sıklaştırmak.
  • Halkı bilinçlendirme çalışmaları yapmak.
  • Kural ihlali yapan işletmelere ağır cezalar uygulamak.
• İşletmelerin Sorumlulukları:
  • Hijyen kurallarına uymak.
  • Kaliteli ve taze ürünler kullanmak.
  • Çalışanlarını hijyen konusunda eğitmek.

Gıda zehirlenmeleri, hem bireylerin sağlığını tehdit eden, hem de toplumsal güveni sarsan ciddi bir sorundur. Bu sorunun çözümü için, bireylerin bilinçli tüketim yapması, devletin etkin denetimler uygulaması ve işletmelerin sorumluluklarını yerine getirmesi gerekmektedir. Aksi takdirde, "pişmişe çiğ et takanlar" sadece para cezasıyla değil, toplumun vicdanında da ağır bir şekilde cezalandırılacaktır.